Νέο πολιτική αναταραχή τα τελευταία εικοσιτετράωρα στην Τουρκία, καθώς η κυβέρνηση Ερντογάν κλιμακώνει τις διώξεις κατά της αντιπολίτευσης με θύμα αυτή τη φορά, τον Δήμαρχο Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου. Μετά την ακύρωση του πτυχίου του, ο δημοφιλής πολιτικός συνελήφθη μαζί με εκατοντάδες άλλους αντιπολιτευόμενους με κατηγορίες περί «υποστήριξης τρομοκρατίας» και «σύστασης εγκληματικής οργάνωσης».
Οι Αλί Ντουράν Τοπούζ και Φεχίμ Τάστεκιν, δυο έμπειρα ονόματα της ανεξάρτητης δημοσιογραφικής σχολής της Τουρκίας, με δημοκρατικές αντιλήψεις, μιλούν στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων για τις τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία. Ο Μπαρίς Τέρκογλου, αρθρογράφος και δημοσιογράφος που υποστηρίζει τις θέσεις της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης μας παρέχει την οπτική γωνία του κ. Ιμάμογλου και των συνοδοιπόρων του για τις νέες εξελίξεις.
Γιατί ο Ερντογάν στοχοποιεί τον Ιμάμογλου τώρα;
Ο Μπαρίς Τέρκογλου, αρθρογράφος της Τζουμχουριγιέτ, εφημερίδας με στενούς δεσμούς με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΛΚ), το κόμμα του κ. Ιμάμογλου, σε νέα ανάλυση που μοιράστηκε μαζί μας και η οποία συζητούνταν το πρωί της Πέμπτης στους πολιτικούς και δημοσιογραφικούς κύκλους της Τουρκίας, επεξηγεί από τη δική του σκοπιά, τους λόγους για τους οποίους η συντηρητική κυβερνητική συμμαχία στράφηκε κατά του κ. Ιμάμογλου.
«Ο (Ρετζέπ Ταγγίπ) Ερντογάν θέλει να γίνει ξανά Πρόεδρος. Απέναντί του έχει το Σύνταγμα, την κακή οικονομία, την ανικανότητα διαχείρισης που φαίνεται σε κάθε καταστροφή, την κόπωση και τη φθορά», αναφέρει ο κ. Τέρκογλου, σύμφωνα με τον οποίο, τα τελευταία χρόνια στη λίστα των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο Τούρκος Πρόεδρος έχει προστεθεί και ο χαρισματικός Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης.
Παράλληλα, ο κ. Τέρκογλου χρεώνει στρατηγικής σημασίας λάθη στην αντιπολίτευση και στην παράταξη του κ. Ιμάμογλου, αναφέροντας ότι «παρόλα αυτά, πρέπει να παραδεχτούμε κάτι. Η αντιπολίτευση που δεν μπορεί να παράγει αποτελεσματική πολιτική, να πραγματοποιήσει σοβαρές μαζικές κινητοποιήσεις, να αναγκάσει την κυβέρνηση σε εκλογές, δίνει παράταση σε αυτή την κυβέρνηση».
Ο Φεχίμ Τάστεκιν, έμπειρος αναλυτής, εκφράζοντας τις απόψεις του με το ΚΥΠΕ, επισημαίνει ότι ο κ. Ερντογάν έχει πλέον επενδύσει όλη του την ενέργεια στην προοπτική για να παραμείνει Πρόεδρος εφ' όρου ζωής: «Ο κ. Ερντογάν έχει δομήσει όλη την ενέργειά του, την πολιτική του εστιάζοντας στην ισόβια Προεδρία. Επικαιροποιεί τα σχέδιά του και όταν έρθει η στιγμή, εφαρμόζει τα σχέδια του ένα προς ένα. Δεν μπορεί να διανοηθεί να χάσει εκλογές και προφανώς δεν σκέφτεται να συνταξιοδοτηθεί. Ίσως η μόνη συνταξιοδότηση που έχει σκεφτεί για τον εαυτό του είναι στον τάφο».
Ποιους φακέλους αντιμετωπίζει ο Ιμάμογλου;
Ο κ. Τέρκογλου αποκαλύπτει ότι έχουν σχηματιστεί εναντίον του κ. Ιμάμογλου δύο βασικοί φάκελοι με διαφορετικούς στόχους: «Ο φάκελος που η εισαγγελία ονομάζει "εγκληματική οργάνωση Ιμάμογλου" στοχεύει στα στελέχη, την οργάνωση, την οικονομική δύναμη και το μηχανισμό προπαγάνδας του Ιμάμογλου. Με αυτόν τον φάκελο, επιχειρείται να εκκαθαριστούν από την πολιτική μέσω της δικαιοσύνης τόσο ο Ιμάμογλου όσο και ο "Ιμαμογλουισμός"».
«Ο φάκελος "συμφωνίας της πόλης" εξυπηρετεί πολλαπλούς σκοπούς: Να χαρακτηριστεί εγκληματική η συμμαχία του Κόμματος DEM-CHP (Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος), να υψωθεί ένα τείχος μεταξύ του DEM και της αντιπολίτευσης στη νέα διαδικασία επίλυσης του Κουρδικού ζητήματος, να στραφεί το DEM προς τη νήσο Ίμραλι (όπου κρατείται ο Αμπντουλλά Οτζαλάν) και να εγκαταλείψει το ενδεχόμενο να χαρίσει εκλογική νίκη στην αντιπολίτευση. Αλλά υπάρχει ένας ακόμη πιο κρίσιμος στόχος: Η έναρξη έρευνας για τρομοκρατία κατά ενός Δημάρχου επιτρέπει τον διορισμό επιτρόπου (νομικού κηδεμόνα, διαχειριστή). Η μετατροπή του Ιμάμογλου σε "ύποπτο τρομοκρατίας" άνοιξε την πόρτα για διορισμό επιτρόπου στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι, στον πολιτικό σχεδιασμό της επόμενης περιόδου, δημιουργήθηκε η δυνατότητα για την κυβέρνηση να αφαιρέσει την Κωνσταντινούπολη από τα χέρια της αντιπολίτευσης».
Πώς περιγράφουν οι αναλυτές το νέο καθεστώς στην Τουρκία;
Ο Αλί Ντουράν Τοπούζ, με τη μεγάλη του πείρα στην τουρκική δημοσιογραφία και ως μια προσωπικότητα που βίωσε τις επιπτώσεις των προηγούμενων στρατιωτικών πραξικοπημάτων στην Τουρκία, περιγράφει στο ΚΥΠΕ με μελανά χρώματα τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στην Τουρκία.
«Αν δεν υπάρχει νόμος, αν επικρατεί αντι-νόμος, οι εισαγγελείς δεν μπορούν να διαπράξουν αδικήματα, αλλά όλοι οι πολίτες είναι πάντα ένοχοι. Το γεγονός ότι το πανεπιστήμιο συμμορφώθηκε με την εντολή του εισαγγελέα (για την ακύρωση του πτυχίου του κ. Ιμάμογλου) δεν είναι αποτέλεσμα πίεσης, αλλά συμμόρφωσης με τους κανόνες λειτουργίας του νέου καθεστώτος που βρίσκεται υπό κατασκευή. Δεν πρόκειται για εργαλειοποίηση της δικαιοσύνης, η δικαιοσύνη ήταν ήδη εργαλειοποιημένη», σημειώνει ο κ. Τοπούζ.
Σύμφωνα με τον κ. Τοπούζ, η απόφαση για το δίπλωμα του Ιμάμογλου στέλνει ένα τρομακτικό μήνυμα: «Τώρα όλοι είμαστε Εκρέμ Ιμάμογλου! Όχι με την έννοια του συνθήματος αλληλεγγύης, αλλά με την έννοια της διαπίστωσης της πρακτικής κατάστασης. Αν η δικαιοσύνη παύει πλέον να είναι δικαιοσύνη, αν το πανεπιστήμιο δεν είναι πλέον πανεπιστήμιο, τότε ούτε το δίπλωμα είναι δίπλωμα. Ανά πάσα στιγμή, το "έγγραφο" οποιουδήποτε, ένα κεκτημένο δικαίωμα, μπορεί να ακυρωθεί. Στη χώρα υπάρχει πλέον μόνο ένα άτομο με πανεπιστημιακό πτυχίο, και αυτός είναι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν».
Ποια η σχέση των τελευταίων εξελίξεων με το Κουρδικό ζήτημα;
Στη συνέχεια της ανάλυσης του, ο κ. Τάστεκιν επισημαίνει τον κρίσιμο ρόλο του κουρδικού παράγοντα: «Η διαδικασία που ξεκίνησε με την πρωτοβουλία του Ντεβλέτ Μπαχτσελί στη νήσο Ίμραλι παρέχει στον κ. Ερντογάν νέα περιθώρια ελιγμών. Δεν το αποκάλεσαν μάταια "ενίσχυση του εσωτερικού μετώπου". Ο λόγος που επιτίθενται τόσο έντονα στον κ. Ιμάμογλου είναι στην πραγματικότητα ο διάλογος που ανέπτυξε με τους Κούρδους στις τοπικές εκλογές και η αλληλεπίδρασή του με αυτούς. Αυτό δεν αρέσει στον κ. Ερντογάν. Ο κ. Ερντογάν στοχεύει να κόψει τον δεσμό μεταξύ της αναγνώρισης ορισμένων δικαιωμάτων στους Κούρδους και του στόχου εκδημοκρατισμού της Τουρκίας».Ο κ. Τοπούζ προσθέτει: «Δεν πρόκειται μόνο για την εξουδετέρωση του Εκρέμ Ιμάμογλου. Περιλαμβάνει τόσο την ιδέα να αποτραπεί η εμφάνιση ενός νέου Εκρέμ Ιμάμογλου όσο και το ζήτημα του κλεισίματος των πυλών που το CHP, το οποίο από το 2019, κατάφερε δυναμικά και αποτελεσματικά να εξασφαλίσει τις κουρδικές ψήφους. Το PKK πρέπει να καταθέσει τα όπλα και να διαλυθεί, αλλά πριν συμβεί αυτό, ο κ. Ιμάμογλου και η νέα πολιτική γενιά του CHP θα απωθηθούν από την πολιτική σκηνή στην εγκληματική ζώνη με το εργαλείο της "τρομοκρατίας"».
Πού βρίσκονται οι διεθνείς παράγοντες και γιατί δεν αντιδρούν;
Ο Φεχίμ Τάστεκιν εξηγεί γιατί το διεθνές περιβάλλον ευνοεί τον Ερντογάν: «Διαμορφώνεται ένα διεθνές περιβάλλον που διευκολύνει τη μετατροπή του νόμου σε εργαλείο κατά των αντιπάλων από τον κ. Ερντογάν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, από τότε που συγκρούστηκε με την κυβέρνηση Τραμπ στον πόλεμο της Ουκρανίας, αναζητά παράγοντες εξισορρόπησης. Ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται αμέσως αυτή την ευκαιρία. Η Ευρώπη, που έχει υποστεί πλήγμα από τον Τραμπ, έχει χάσει την επιρροή της στην Ουκρανία και δεν αισθάνεται ασφαλής, προτιμά να ξεχάσει τις ημέρες που αποκαλούσε τον κ. Ερντογάν απολυταρχικό και δικτάτορα».«Στο παρελθόν, οι αναφορές για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις αμερικανικοτουρκικές σχέσεις ήταν ένα σημαντικό θέμα. Πλέον δεν έχει σημασία, δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Ο κ. Ερντογάν σχίζει εύκολα την "κάρτα επιδόσεων" που έρχεται από τη Δύση και αυτό αρέσει πολύ στο κοινό, χειροκροτείται ως "ο άνθρωπος που στέκεται όρθιος"».
Τι σημαίνουν οι τελευταίες εξελίξεις για τη δημοκρατία στην Τουρκία;
Ο Μπαρίς Τέρκογλου καταλήγει σε ένα ζοφερό συμπέρασμα: «Η Τουρκία, πριν καν φτάσει στο τέλος του Μαρτίου, όπου θύτης και θύμα γνωρίζουν ταυτόχρονα το αποτέλεσμα (των νέων σχεδίων της κυβέρνησης), ανακήρυξε "εκλογικό καθεστώς χωρίς δημοκρατία". Όλοι γνωρίζουν τι θα κάνει η κυβέρνηση από εδώ και πέρα: Νέα κύματα επιχειρήσεων στους δήμους, η ρίψη κάθε αντιφρονούντα που ανοίγει το στόμα του στο κάλαθο των Γκεζί όπου έριξαν τον δημοσιογράφο φίλο μας Ισμαήλ Σαϊμάζ, και το πιο σημαντικό, η επέκταση αυτής της πυρκαγιάς στην έδρα του CHP με την "έρευνα για το συνέδριο" ώστε να ξεσπάσει χάος στις τάξεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης».Τι δείχνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις;
Οι εξελίξεις αυτές συμβαίνουν σε μια περίοδο όπου οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τον κ. Ιμάμογλου να προηγείται σημαντικά έναντι του κ. Ερντογάν. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Κέντρου Ερευνών Κοινωνικού Αντίκτυπου (TEAM) με ημερομηνία 20 Φεβρουαρίου, με κατανομή των αναποφάσιστων, ο Εκρέμ Ιμάμογλου συγκεντρώνει 54,1% έναντι 38,6% του Ερντογάν σε ενδεχόμενες προεδρικές εκλογές.
Στη δημοσκόπηση, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσίευσε η αντιπολιτευόμενη τουρκική ιστοσελίδα «Τ24», το 59% του πληθυσμού επιθυμεί πρόωρες εκλογές. Επίσης, Το 59% υποστηρίζει την απόφαση του CHP για προκριματικές εκλογές ανάδειξης υποψηφίου. Σε ένα πιθανό δεύτερο γύρο προεδρικών εκλογών, ο κ. Ιμάμογλου θα λάμβανε 58,6% έναντι 52,5% του Ερντογάν.
Η δε νέα κατάταξη των πολιτικών κομμάτων στη Τουρκία διαμορφώνεται ως εξής (πριν τον συμψηφισμό με τους αναποφάσιστους): CHP (αξιωματική αντιπολίτευση, κεντρώο-κεμαλιστικό) 28,6%, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP, συντηρητικό) 22,4%, Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΚΕΔ, Ακροδεξιά) 6%, Κόμμα DEM (Κούρδοι και πολιτικοί σύμμαχοι) 6%, Κόμμα Νίκης (Ακροδεξιά) 3,8%, Καλό Κόμμα (Ακροδεξιά) 3,1%, Νέο Κόμμα Ευημερίας (Συντηρητικό) 2,4%, Εργατικό Κόμμα Τουρκίας (ΤΙΡ, Αριστερά) 1,5%, Κόμμα Κλειδί (Δεξιά) 1,2%.
Τα παραπάνω αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την ανάλυση των πηγών μας, ότι η κυβέρνηση κ. Ερντογάν προσπαθεί με κάθε μέσο να εξουδετερώσει έναν υποψήφιο που θα μπορούσε να την απειλήσει σοβαρά στις κάλπες, ενισχύοντας παράλληλα τη στρατηγική της διάσπασης της αντιπολίτευσης και αποδυνάμωσης της συμμαχίας με τους Κούρδους ψηφοφόρους.
ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ