Skip to main content

MONO ΣΤΟ TLF: Τουρκοκυπριακή Κοινότητα σε Αναβρασμό: Προσοχή σε Μονοδιάστατες Αναγνώσεις

του Νίκου Στέλγια

Η τουρκοκυπριακή κοινότητα βιώνει τις τελευταίες εβδομάδες μια περίοδο έντονου κοινωνικοπολιτικού αναβρασμού, πυροδοτούμενη από έναν νέο κανονισμό του «υπουργείου εθνικής παιδείας» σχετικά με τη χρήση της μαντίλας στα σχολεία. Αυτή η εξέλιξη, ωστόσο, λειτουργεί ως καταλύτης για βαθύτερες ανησυχίες και διεργασίες, και η κατανόησή της απαιτεί προσοχή μακριά από εύκολες, μονοδιάστατες ερμηνείες.

Η άμεση αντίδραση ήρθε από τα τουρκοκυπριακά συνδικάτα και την αντιπολίτευση, τα οποία είδαν στον κανονισμό μια ευθεία παραβίαση της αρχής του κοσμικού κράτους, μιας θεμελιώδους αρχής για σημαντικό μέρος της κοινότητας. Οι δυναμικές κινητοποιήσεις στους δρόμους των κατεχόμενων πόλεων, με την απειλή μιας γενικής απεργίας να πλανάται, καταδεικνύουν το βάθος της αντίδρασης. Η πόλωση αυτή μεταφέρεται και στον ψηφιακό κόσμο, όπου συντηρητικοί κύκλοι από την Τουρκία επιτίθενται σφοδρά στις προοδευτικές φωνές των Τουρκοκυπρίων, εξοργίζοντας περαιτέρω την κοινότητα και περιπλέκοντας την κατάσταση.

Όλα αυτά εκτυλίσσονται σε ένα ήδη φορτισμένο πολιτικό σκηνικό. Η επιστροφή του έμπειρου Τούρκου διπλωμάτη, Αλί Μουράτ Μπάστσερι, στην «πρεσβεία» της Άγκυρας στην κατεχόμενη Λευκωσία – ενός προσώπου με γνωστή εμπλοκή στην προηγούμενη διαδικασία ανάδειξης του Ερσίν Τατάρ – συμπίπτει με την έναρξη της προεκλογικής περιόδου για την ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Η παρουσία υποψηφίων όπως ο νυν ηγέτης Ερσίν Τατάρ, ο Τουφάν Έρχιουρμαν, ο Κουντρέτ Όζερσαϊ, ο Ερχάν Αρίκλι και ο Σερντάρ Ντενκτάς προδιαγράφει μια περίοδο έντονων πολιτικών ζυμώσεων, όπου η σχέση με την Άγκυρα και η ταυτότητα της κοινότητας θα βρεθούν αναπόφευκτα στο επίκεντρο.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι ερμηνείες που δίνονται τόσο στην Τουρκία όσο και στην ελληνοκυπριακή πλευρά τείνουν να είναι υπεραπλουστευτικές. Στην Τουρκία, η αντιπολίτευση βλέπει έναν αγώνα για τον κεμαλισμό, ενώ οι κυβερνητικοί κύκλοι κατηγορούν τους Τουρκοκύπριους σχεδόν για υποκίνηση πραξικοπήματος. Στην ελληνοκυπριακή κοινότητα, συχνά περιορισμένη σε επιφανειακές αναγνώσεις και στερεότυπα, ορισμένοι διαβλέπουν έναν «τελικό αγώνα ανεξαρτησίας» από την Τουρκία.

Ωστόσο, η πραγματικότητα στο πεζοδρόμιο της «άλλης» Λευκωσίας είναι πιο σύνθετη και διαψεύδει αυτές τις μονοδιάστατες αναγνώσεις για τρεις βασικούς λόγους:

Πρώτον, δεν διαδηλώνουν μόνο οι υπέρμαχοι του κοσμικού κράτους: Στις κινητοποιήσεις συμμετέχουν, δίπλα στην Τουρκοκυπριακή Αριστερά και τους κεμαλιστές, και συντηρητικοί πολίτες. Αυτοί οι πολίτες, ακόμη και αν τάσσονται υπέρ της ελεύθερης χρήσης της μαντίλας, εκφράζουν τη βαθιά τους δυσαρέσκεια για τον τρόπο με τον οποίο η Άγκυρα διαχειρίζεται τις σχέσεις της με την κοινότητα και για τη γενικότερη, προβληματική εικόνα της σύγχρονης τουρκοκυπριακής πραγματικότητας. Η διαμαρτυρία τους αφορά την επιβολή και την παρέμβαση, όχι απαραίτητα το ίδιο το θρησκευτικό σύμβολο.

Δεύτερον, δεν υπάρχει αίτημα για πραξικόπημα: Οι ισχυρισμοί φιλοκυβερνητικών κύκλων στην Τουρκία περί αναβίωσης πραξικοπηματικών νοοτροπιών είναι αβάσιμοι. Οι Τουρκοκύπριοι διαδηλώνουν ακριβώς ενάντια σε αυτό που αντιλαμβάνονται ως πραξικοπηματικές παρεμβάσεις στα εσωτερικά τους ζητήματα και ως διάβρωση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων τους από Τούρκους αξιωματούχους.

Τρίτον, δεν επιδιώκεται η πλήρης ρήξη με την Τουρκία: Η πλειοψηφία των διαδηλωτών δεν ζητά την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, των Τούρκων πολιτών ή την πλήρη διακοπή των δεσμών με την Άγκυρα. Αυτό που διεκδικούν είναι μια αλλαγή στη φύση αυτής της σχέσης: μια σχέση πιο ισότιμη, πιο δημοκρατική, όπου η φωνή και οι ιδιαιτερότητες της τουρκοκυπριακής κοινότητας θα γίνονται σεβαστές και θα λαμβάνονται υπόψη.

Εν κατακλείδι, ο τρέχων αναβρασμός στην τουρκοκυπριακή κοινότητα δεν μπορεί να ερμηνευτεί μέσα από στενά ιδεολογικά ή πολιτικά πρίσματα. Αγγίζει βαθύτερες ταξικές, κοινωνικές πληγές και ανησυχίες που σχετίζονται με την ταυτότητα, την αυτονομία και το μέλλον της κοινότητας εντός ενός περίπλοκου πλαισίου εξαρτήσεων και επιρροών. Η κατανόηση αυτών των βαθύτερων αιτιών απαιτεί προσεκτική παρατήρηση και ανάλυση, μακριά από τις σειρήνες των εύκολων συμπερασμάτων και των μονοδιάστατων αναγνώσεων που συσκοτίζουν αντί να φωτίζουν την κατάσταση. Το σίγουρο είναι ότι οι εξελίξεις αυτές θα έχουν συνέχεια και θα επηρεάσουν σημαντικά το μέλλον της κοινότητας και, ενδεχομένως, τις ευρύτερες ισορροπίες στην Κύπρο.


Popular posts from this blog

Sovereignty as Spectacle: Turkish Cypriot Researcher Critiques Grand Opening of the Northern Cyprus New "Republican Campus"

On Saturday, the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC), which is not recognized internationally, officially launched its new "Republican Campus." The first construction phase features the new Presidential Building and Parliament Building, inaugurated during a grand ceremony attended by Turkey's President Recep Tayyip Erdoğan. Dubbed by critics as a "show of sovereignty," the event, alongside the concurrent Teknofest technology festival, has drawn criticism from Turkish Cypriot researcher-writer Mete Hatay for its political undertones and symbolic messaging. Hatay, a noted peace researcher affiliated with the Peace Research Institute Oslo (PRIO), argues that the openings were not merely about inaugurating buildings but about constructing symbols of dominance under the guise of sovereignty. Hatay describes the events as meticulously staged platforms for political agendas. "Today in Northern Cyprus, it wasn't just buildings that were opened; symbols w...

Cyprus Archbishop's Easter Message Lost in Translation, Sparking Controversy

A mistranslation of Cyprus' Orthodox Archbishop Georgios' Easter message has ignited a new wave of tensions between Greek and Turkish Cypriot communities on the divided island. Turkish Cypriot media outlets reported that the Archbishop called for "expelling the Turks and saving the homeland," prompting swift condemnation from Turkish Cypriot political figures, including opposition leader Tufan Erhürman. According to Kıbrıs Postası 's bulletin published on April 20, 2025, Archbishop Georgios issued an Easter message urging "Greece, Southern Cyprus, and all Hellenism to make a coordinated effort to expel the Turks and save the homeland." The report further claimed the Archbishop stated there was "no possibility of making any more concessions" in the current situation. In response, Tufan Erhürman , leader of the social democrat Republican Turkish Party (CTP), issued a strongly-worded statement criticizing what he called "discriminatory and pr...

Is Turkey's New Rising Political Star's Future in Danger?

In a development that could dramatically alter Turkey's political landscape, Istanbul Metropolitan Municipality Mayor Ekrem Imamoglu's presidential ambitions face a serious challenge as pro-government sources report his university diploma may soon be invalidated. According to prominent pro-government journalist Abdulkadir Selvi, Istanbul University is expected to complete a report today that could lead to the cancellation of Imamoglu's diploma, effectively disqualifying him from running for president of Turkey. Critical Findings in University Investigation The investigation centers around allegations that Imamoglu's lateral transfer from American University of Kyrenia to Istanbul University violated educational regulations. The Council of Higher Education (YÖK) has already issued a report claiming that American University of Kyrenia was not recognized by YÖK at the time Imamoglu made his transfer. "Istanbul University's investigation has been completed, and the...