Vatikan televizyon kanalında açıklama yapan Kardinal Kevin Farrell, "Sevgili kardeşlerim, Kutsal Babamız Francis'in ölümünü derin bir üzüntüyle duyurmak zorundayım. Bu sabah saat 7:35'te Roma Piskoposu Francis, Baba'nın evine döndü," ifadelerini kullandı. Papa, papalığı süresince karşılaştığı çeşitli sağlık sorunlarından biri olan ciddi bir çift taraflı zatürreyi kısa süre önce atlatmıştı.
13 Mart 2013'te Papa seçilen Jorge Mario Bergoglio, selefi Papa Benedict XVI'nın tarihî istifasının ardından iç çekişmelerle boğuşan bir Kilise devraldı. Arjantin'den gelen Francis, 1300 yıl sonra Avrupa dışından seçilen ilk Papa oldu ve hemen bir sadelik imajı yansıtmak istedi. Vatikan içindeki Santa Marta misafirhanesinde mütevazı bir odada yaşamayı tercih ederek, Apostolik Saray'daki gösterişli papalık dairelerini kullanmaktan kaçındı.
Papalığı, daha kapsayıcı ve merhametli bir Kilise hedefiyle tanımlandı. Özellikle göçmenler ve mülteciler başta olmak üzere yoksulların ve ötekileştirilenlerin davasını yorulmadan savundu ve bunu papalığının merkezî bir teması hâline getirdi. Dinler arası diyaloğu güçlü bir şekilde destekledi ve 45'ten fazla uluslararası ziyaretinin arasında Irak, Birleşik Arap Emirlikleri ve Moğolistan'a yaptığı ilk papalık ziyaretleri de dâhil olmak üzere, Müslüman dünyasıyla ilişkileri önemli ölçüde ilerletti.
Ancak Francis'in reformist gündemi ve hassas konulardaki daha kucaklayıcı duruşu, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'ndeki (ABD) muhafazakâr kesimlerin sert muhalefetini ateşledi. LGBTQ+ bireylere yönelik temkinli açıklığı (Aralık 2023'te eşcinsel çiftler için koşullu kutsamaları onaylamasıyla sonuçlandı) ve geleneksel Lâtin Ayini'ne yönelik kısıtlamaları sert eleştirilere yol açtı. Merhum Kardinaller George Pell ve Raymond Burke gibi önde gelen muhafazakâr isimler, onu kafa karışıklığı yaratmakla ve Kilise'yi rotasız bir gemiye çevirmekle suçlayarak liderliğine açıkça meydan okudu. Benedict'in Aralık 2022'deki ölümüne kadar Vatikan'da eşi benzeri görülmemiş bir şekilde iki papanın – Francis ve Emerit Papa Benedict – aynı anda ikâmet etmesi, duruma başka bir karmaşıklık katmanı ekledi ve muhafazakâr umutları körükledi.
Din adamlarının cinsel istismar krizinin süregelen varlığı da Francis'in papalığına gölge düşürdü. İstismarların çoğu onun seçilmesinden önce gerçekleşmiş olsa da, konuyu ele almak için 2019'da dönüm noktası niteliğinde bir zirve topladı, ardından piskoposları istismar veya örtbas etme konusunda doğrudan sorumlu tutan kararnâmeler yayınladı ve bu tür davalarda "papalık sırrı"nı kaldırdı. Ancak mağdur hakları savunucusu gruplar bu önlemleri genellikle yetersiz veya çok yavaş olarak eleştirdi. Vatikan maliyesini reforme etme çabaları devam etse de, Kardinal Angelo Becciu'nun mali suçlardan yargılandığı yüksek profilli dava gibi skandallar varlığını sürdürdü.
Papa Francis, halefini seçecek olan seçici kardinallerin yaklaşık %80'ini atadı. Bu durum, bir sonraki Papa'nın onun ilerici çizgisini sürdürme olasılığını garanti etmese de önemli ölçüde artırdı.
Dünya Liderleri Papa İçin Yasta
Papa Francis'in Paskalya Pazartesisi ölümü, dünya genelindeki liderlerden bir tepki dalgasına yol açtı. Liderler üzüntülerini dile getirirken, Papa'nın kişiliğini ve çalışmalarını övdüler; özellikle alçakgönüllülüğü, barışa adanmışlığı ve en zayıflara yönelik ilgisine odaklandılar.
Hollanda Başbakanı Dick Schoof, Papa Francis'in "her yönüyle bir halk adamı" olduğunu vurgulayarak, küresel Katolik toplumunun, "çağımızın yakıcı sorunlarını fark eden ve bunlara dikkat çeken" bir lidere veda ettiğini belirtti. Schoof, Papa'nın "sade yaşam tarzı, hizmet ve şefkat eylemleriyle" Katolikler ve Katolik olmayan birçok kişi için bir rol model olduğunu ekledi.
Papa'nın en savunmasız toplum kesimlerini verdiği önem üzerinde duran Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, vefat eden din insanı için "alçakgönüllü, en savunmasızların ve en kırılganların yanında yer alan bir adam" yorumunda bulundu.
Almanya'nın müstakbel Şansölyesi Friedrich Merz, Francis'in "toplumun en zayıf üyelerine, adalete ve uzlaşmaya yönelik yorulmak bilmez bağlılığıyla" hatırlanacağını ifade etti ve Papa'nın "alçakgönüllülük ve Tanrı'nın merhametine olan inançla hareket ettiğini" belirtti.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, onu "derin inanç, barış ve şefkat sahibi bir adam" olarak tanımladı.
Benzer şekilde, İsviçre Cumhurbaşkanı da Papa Francis'in "büyük bir ruhanî lider, yorulmak bilmez bir barış savunucusu" olduğunu belirterek, "mirasının yaşayacağını" vurguladı.