Η νέα κρίση πυροδοτείται από τις τελευταίες πληροφορίες που αναφέρουν ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να εξαπολύσουν συντονισμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις με το Ισραήλ εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Πληροφορίες από πολλές πρωτεύουσες δείχνουν ότι η Ουάσινγκτον σχεδιάζει να αναπτύξει στρατηγικές δυνάμεις στην Ανατολική Μεσόγειο - συμπεριλαμβανομένων ναυτικών ομάδων κρούσης και αεροπορικών δυνατοτήτων - για να αντιδράσει στην πυρηνική απειλή του Ιράν. Αυτή η κλιμάκωση έχει τη δυνατότητα να επιταχύνει τον κύκλο των αμοιβαίων αντιποίνων, μετά τις επιθέσεις του Ισραήλ κατά ιρανικών στόχων. Πηγές στη Λευκωσία τονίζουν ότι τέτοιες επιχειρήσεις θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν τις ισορροπίες δυνάμεων στην περιοχή και να παρασύρουν την Κύπρο στη σύγκρουση.
Στο επίκεντρο του σεναρίου βρίσκεται η αναμενόμενη υποστήριξη της Μεγάλης Βρετανίας στην συμμαχία ΗΠΑ-Ισραήλ. Οι Κυρίαρχες Βάσεις στη Κύπρο - η Ακρωτήρι και η Δεκέλεια - είναι ζωτικής σημασίας. Η Ακρωτήρι στη νότια ακτή πιθανότατα θα λειτουργήσει ως ένα είδος βάσης εκτόξευσης ή κέντρου υλικοτεχνικής υποστήριξης για αεροπορικές επιθέσεις. Η Δεκέλεια, από την άλλη, θα επικεντρωθεί, όπως συνήθως, στις δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών. Η προηγμένη υποδομή παρακολούθησης εκεί θα χρησιμοποιηθεί για τα σχέδια του τριγώνου ΗΠΑ-Ισραήλ-Ηνωμένο Βασίλειο. Παρόλο που αυτές οι βάσεις βρίσκονται στην αρμοδιότητα της Μεγάλης Βρετανίας σύμφωνα με τις συμφωνίες του 1960 και εκτός του ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας, η ανάμειξη της Μεγάλης Βρετανίας επηρεάζει αναπόφευκτα το νησί. Ως χώρα μέλος της ΕΕ, η συμπόρευση της Κύπρου με τις δυτικές δυνάμεις θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις από το Ιράν.
Ήδη αναφέρεται ότι η Τεχεράνη έχει διαβιβάσει αυστηρές προειδοποιήσεις προς τη Λευκωσία, σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση των διπλωματικών καναλιών. Αυτά τα μηνύματα αντικατοπτρίζουν τη δυσαρέσκεια του Ιράν λόγω της έμμεσης υποστήριξης της Κύπρου προς τους αμερικανικούς και ισραηλινούς στόχους. Ακόμα κι αν το Ιράν αποφύγει άμεση στρατιωτική δράση, έχει τη δυνατότητα να βλάψει τα συμφέροντα της Κύπρου στο διπλωματικό πεδίο. Για παράδειγμα, το Ιράν θα μπορούσε να αλλάξει την επίσημη στάση του απέναντι στη διεθνώς μη αναγνωρισμένη , λεγόμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ)», ένα βήμα που θα μπορούσε να απομονώσει περαιτέρω τη Λευκωσία.
Ένας άλλος παράγοντας που αυξάνει την πολυπλοκότητα είναι η αντίδραση της Τουρκίας. Τόσο στην Τουρκία όσο και στο βόρειο κομμάτι του νησιού, οι στρατιωτικές και οι υπηρεσίες πληροφοριών βρίσκονται σε ύψιστο συναγερμό, παρακολουθώντας τις εξελίξεις σε πραγματικό χρόνο. Πηγές στην Άγκυρα αναφέρουν ότι οι τουρκικές δυνάμεις είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν πιθανές επιπτώσεις εξάπλωσης της κρίσης. Στην Αθήνα, διπλωματικοί κύκλοι υπενθυμίζουν ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει ακόμη ανακοινώσει την τελική του απόφαση για το Ιράν (τουλάχιστον μέχρι από το απόγευμα της Πέμπτης). Ωστόσο, η αίσθηση του επείγοντος είναι έντονη: η έλλειψη πυρομαχικών του Ισραήλ και η αδυναμία πλήρους εξάλειψης της πυρηνικής ικανότητας του Ιράν καθιστούν την αμερικανική επέμβαση αναγκαία.
Μια Εύθραυστη Κατάσταση
Στο φως των παραπάνω πληροφοριών είναι σαφές ότι η Κύπρος βρίσκεται υπό πραγματική και άμεση απειλή. Η στρατιωτική στάση των ΗΠΑ, η χρήση των βρετανικών βάσεων και τα ιρανικά αντίποινα καθιστούν το νησί ένα ευάλωτο πιόνι σε μια ευρύτερη μάχη ισχύος. Η διπλωματική μαεστρία της Λευκωσίας μπορεί να μετριάσει κάποιους από τους κινδύνους, αλλά η πιθανότητα στρατιωτικής ή διπλωματικής εμπλοκής δεν μπορεί να αγνοηθεί. Καθώς οι εντάσεις κλιμακώνονται, η Κύπρος καλείται να διαχειριστεί αυτή την καταιγίδα με μεγάλη προσοχή, αλλιώς μπορεί να μετατραπεί «παράπλευρη ζημιά» στην ευρύτερη μάχη για την κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η απάντηση του βασικού ερωτήματος στον τίτλο είναι σαφής: όντως, η Κύπρος βρίσκεται σε πραγματικό κίνδυνο, και μόνο προσεκτικός διεθνής διάλογος μπορεί να αποτρέψει αυτή την εμβάθυνση της κρίσης.
Χάρτης: Wikimedia Commons