του Δρ. Νικόλαου Στέλγια
Για να διαβάσετε το άρθρο στην πρώτη, τουρκική έκδοση του ακολουθήστε τον εξής σύνδεσμο
Οι εκλογές της 19ης Οκτωβρίου 2025 για την ανάδειξη του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη κατέληξαν σε μια σαρωτική νίκη του υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP), Τουφάν Έρχιουρμαν. Το αποτέλεσμα αυτό δεν δείχνει μόνο ποιος εξελέγη, αλλά και σε ποιον —και σε τι— είπαν οι Τουρκοκύπριοι ένα ξεκάθαρο «όχι». Οι ψηφοφόροι γύρισαν την πλάτη τους σε μια πολιτική λογική που δεν μπόρεσε να δώσει λύσεις στα προβλήματα που βαθαίνουν συνεχώς τα τελευταία χρόνια.
Αντίδραση στην Οικονομική Κρίση και τη Διαφθορά
Το πρώτο και σημαντικότερο «όχι» των Τουρκοκυπρίων στην κάλπη απευθυνόταν στην οικονομική κρίση που έχει πλήξει βαθιά την κοινότητα, καθώς και στους πολιτικούς που θεωρούνται υπεύθυνοι γι’ αυτήν. Η ύφεση, που επηρέασε τόσο την Τουρκία όσο και το βόρειο τμήμα της Κύπρου, έπληξε ιδιαίτερα τα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα. Παραδοσιακά συνδεδεμένα με τη δεξιά, αυτά τα στρώματα τιμώρησαν τις «κυβερνητικές» δυνάμεις που στάθηκαν ανίκανες να αντιμετωπίσουν το αυξανόμενο κόστος ζωής και τη φτώχεια.
Σ’ αυτή την αποδοκιμασία συνέβαλαν αποφασιστικά και οι καταγγελίες για διαφθορά και διαπλοκή. Υποθέσεις όπως το πρόσφατο σκάνδαλο με τα πλαστά πτυχία κλόνισαν την εμπιστοσύνη των Τουρκοκυπρίων στους θεσμούς και ενίσχυσαν τη διάθεση για «τιμωρητική ψήφο». Οι Τ/κ αρνήθηκαν να δώσουν νέα ευκαιρία σε μια εξουσία ανίκανη να αντιμετωπίσει την οικονομική ασφυξία και βουτηγμένη στη σκιά σκανδάλων.
Απόρριψη Παρεμβάσεων στον Τρόπο Ζωής και Έλλειψης Οράματος
Τα αποτελέσματα των εκλογών μαρτυρούν επίσης την αντίδραση των Τουρκοκυπρίων απέναντι σε κάθε προσπάθεια περιορισμού του κοσμικού, δημοκρατικού τους τρόπου ζωής ή εξωτερικής παρέμβασης στην πολιτική τους βούληση. Οι ψηφοφόροι απέρριψαν πολιτικές που εργαλειοποίησαν κοινωνικά ζητήματα —όπως η χρήση της μαντίλας στα σχολεία— προκειμένου να επιβληθεί μια πιο συντηρητική, αυταρχική κοινωνική τάξη πραγμάτων. Η νίκη του Έρχιουρμαν, με αυτή την έννοια, εκφράζει την προσήλωση των Τουρκοκυπρίων στη δική τους κοσμική και δημοκρατική ταυτότητα.
Παράλληλα, οι πολίτες είπαν «όχι» και στην αδιέξοδη προσέγγιση της προηγούμενης ηγεσίας για το Κυπριακό. Η ιδέα της «λύσης δύο κρατών», που κυριαρχούσε τα τελευταία πέντε χρόνια χωρίς καμία πρακτική πρόοδο, έχασε την αξιοπιστία της. Θεωρήθηκε ότι οδήγησε την τουρκοκυπριακή κοινότητα σε ακόμη μεγαλύτερη διεθνή απομόνωση και δεν πρόσφερε ουσιαστική διέξοδο. Ο Έρχιουρμαν πρόβαλε ως η εναλλακτική φωνή που προτείνει επανέναρξη των διαπραγματεύσεων με βάση τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία.
Αντί-Επίλογος
Στις εκλογές της 19ης Οκτωβρίου 2025, οι Τουρκοκύπριοι απέρριψαν ξεκάθαρα μια πολιτική πραγματικότητα που δεν έδωσε λύση στην οικονομική κρίση, πλήγηκε από σκάνδαλα διαφθοράς, επενέβαινε στον τρόπο ζωής τους και πρόβαλλε ένα όραμα χωρίς διεθνή προοπτική. Με την ψήφο τους, τιμώρησαν την απερχόμενη εξουσία και απαίτησαν αλλαγή.
Ωστόσο, η νίκη του Τουφάν Έρχιουρμαν δεν σημαίνει ότι οι δυσκολίες εξαφανίζονται. Η πρόκληση της ενότητας μέσα σε έναν ετερογενή πολιτικό συνασπισμό, η απουσία σαφούς κοινωνικοοικονομικού σχεδίου, ταξικών πολιτικών, οι πιθανές εσωκομματικές τριβές, η διαρκής επιρροή της Άγκυρας στην τουρκοκυπριακή πολιτική και οι μεγάλες διαφορές με την ελληνοκυπριακή πλευρά γύρω από την ομοσπονδιακή λύση συνθέτουν το δύσκολο σκηνικό της «επόμενης μέρας».
Το αν η νίκη του Έρχιουρμαν θα μπορέσει να μετατραπεί σε πραγματική απάντηση στα αδιέξοδα που αποδοκιμάστηκαν στις κάλπες, θα το δείξει ο χρόνος —πάντως, οι Τουρκοκύπριοι ξεκαθάρισαν ήδη ποιο δρόμο δεν θέλουν να ακολουθήσουν ξανά.
Φωτογραφία: Wikimedia